Op donderdag 20 mei is een uitslaande brand ontstaan bij een houthandel aan de Woudweg 19 in Noardburgum. Een loods met op het dak ruim 1.600 zonnepanelen is door de brand verwoest. Door de hevige brand en de daarbij vrijgekomen hitte zijn scherpe deeltjes van de zonnepanelen neergekomen in de wijde omtrek, in een ‘pluim’ van 10 kilometer rondom de houthandel. Bij de gemeenten Tytsjerksteradiel, Achtkarspelen, Dantumadiel en Noardeast Fryslân zijn de dagen na de brand ruim 120 meldingen binnengekomen over aangetroffen deeltjes. Omdat de verspreiding van deze zonnepaneel deeltjes een uitzonderlijke situatie is, zijn er geen pasklare antwoorden voor de bewoners van de getroffen omgeving, waaronder eigenaren van boerenland.
Gezamenlijk advies
Tussen de gemeenten en instanties als LTO, GGD, de Fryske Utfieringstsjinst Miljeu en Omjouwing (FUMO), Veiligheidsregio en het RIVM is voortdurend overleg. De dag na de brand adviseerden de instanties, met name de eigenaren van weiland, om bij het aantreffen van deeltjes als volgt te handelen:
- Aansprakelijk stellen van de veroorzaker van de brand (de houthandel) via de eigen verzekering. De benadeelde (veelal boeren) maakt zelf de afweging om wel of niet een aansprakelijkheidsprocedure op te starten.
- Regelen van een schouw (vooral onderzoek in weiland) op visueel waarneembare verontreiniging.
- Bij aantreffen deeltjes, het opruimen daarvan in gang zetten.
- Gras wat vervuild is met deeltjes van zonnepanelen is niet geschikt als voer voor vee. Dat geeft ook LTO aan. Dergelijke vervuilde percelen moeten gemaaid worden en de afvoer van het gras met deeltjes van zonnepanelen moet gebeuren door een erkende afvalverwerker.
Het afvoeren van gras is nodig, als er sprake is van zichtbaar vervuild grasland. De veroorzaker is op grond van de Wet milieubeheer verantwoordelijk voor het ongedaan maken van de milieugevolgen van de brand en wordt aansprakelijk gesteld voor de kosten voor het opruimen hiervan.
De gemeente is het bevoegd gezag en is belast met het toezicht, zodat een vervuilde partij gras op juiste wijze door een erkende afvalinzamelaar en naar een erkende verwerker wordt afgevoerd. Volgt de eigenaar van het land de geadviseerde stappen niet, dan bestaat de kans dat bij het willen claimen van schade, zonder schouw vooraf, deze niet wordt vergoed. LTO noch de overheid heeft een fonds voor benadeelde boeren. Het advies is, ongeacht wat een boer uiteindelijk besluit met het gras te doen, dat boeren bij eventuele (toekomstige) claims altijd hun graslanden moeten laten schouwen.
Controle op afvoer van gras
Het is aan de eigenaar van het weiland zelf om in actie te komen en de geadviseerde stappen uit te (laten) voeren. Visueel verontreinigd gras wat afgevoerd wordt, moet worden beschouwd als een afvalstof. De gemeente is het bevoegd gezag als het gaat om de controle hierop. De gemeenten Tytsjerksteradiel, Achtkarspelen, Dantumadiel en Noardeast Fryslân hebben de toezichttaak, vanwege het regionale karakter, gemandateerd aan de FUMO.
Een boer kan ervoor kiezen om alleen het gedeelte van zijn land met zichtbare verontreiniging af te laten voeren. Dit geeft geen zekerheid, het is mogelijk dat er in het ‘op het eerste gezicht’ schone deel fijne deeltjes zijn neergeslagen. Deze deeltjes kunnen op een later moment schadelijk zijn. Het is een keuze van de eigenaar.
Nazorgbezoek door FUMO
De FUMO brengt de getroffen boeren een nazorgbezoek. Dit bezoek is vooral bedoeld om te informeren naar hoe de situatie bij de boer is. Ook is het bedoeld voor bewustwording van beide kanten. Het bezoek geeft inzicht in waar bij de afwikkeling van deze situatie tegenaan gelopen wordt. Tijdens dit bezoek bespreekt de FUMO de stand van zaken op locatie en of de boer al een schouw heeft laten uitvoeren.
Meer informatie
Heeft u vragen naar aanleiding van dit bericht? U kunt contact opnemen met de gemeente Tytsjerksteradiel via het algemene nummer 14 0511.